Gemaal Weerdijk Nieuwolda

Vergaderingen

In het archief van het waterschap Hunze en AA bevinden zich diverse stukken met betrekking tot 'Ingelanden van het waterschap Weerdijk' te Nieuwolda. Hieronder een kleine bloemlezing uit deze stukken.


1896

In een stuk dat we dateren rond 1896 wordt melding gemaakt van een zekere B. Slijm.
Bij punt 3 staat het volgende:
De voorzitter stelt voor om aan de molen van B. Slijm zelfwiekende roeden te maken zijnde begroot op f280,-. Hij deelt verder mede dat er 4 nieuwe molenzielen op de begroting zijn gebragt voor f40,- welk bedrag weer kan worden afgetrokken.
Na discussie
In stemming gebragt wordt dit voorstel met algemene stemmen aangenomen.

Deze B. Slijm was molenaar, maar in 1896 waarschijnlijk niet op het gemaal Weerdijk, daar de "Scheveklapster molen" al in 1890 door een stoomgemaal werd vervangen. De heer B. Slijm was waarschijnlijk molenaar op de oude Wester- of Hamrikstermolen.


2 September 1904

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
De voorzitter deelt mede dat het bestuur een oproeping heeft geplaatst voor molenaar en bode wegens het bedanken van Berend Slijm.
Hierna wordt tot stemming overgegaan waaruit blijkt dat Naanko de Raad met algemene stemmen tot molenaar en bode is benoemd.
De instructie van den windwatermolenaar wordt hierna gewijzigd als volgt:
Voor het onderhoud van den molen wordt beschikbaar gesteld:

Daar er hier ook sprake is van een windwatermolenaar is deze Naanko de Raad waarschijnlijk molenaar geweest op de oude Wester- of Hamrikstermolen.


16 Juni 1914

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Voorstel van het bestuur tot het vast aanstellen van N. de Raad in dienst van het waterschap.
De voorzitter licht dit voorstel nog eenigzins toe en wijst er daarbij op, dat het schoonen der wateringen enz. elk jaar veel geld kost en dat De Raad, aan wien dan een vast jaarloon van f400,- zal worden toegekend, kans ziet, ze geregeld goed schoon te houden. De bedoeling van het Bestuur is, hiermede een proef te nemen, en voldoet die, dan er mee door te gaan.

Uit de notulen is nog niet geheel duidelijk of Naanko molenaar was op het stoomgemaal "Weerdijk".


24 Mei 1915

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Bespreking en zoo mogelijk besluiten tot het veranderen van het stoomwatergemaal.
De voorzitter zegt, dat in de vorige vergadering aan het bestuur de opdracht is gegeven eens te onderzoeken hoeveel moet kosten een verandering aan het stoomwatergemaal, opdat dit de beide schroeven kan trekken. 't Bestuur heeft zich hiervoor gewend tot de firma Landeweer die voor dit werk een begrooting heeft opgemaakt, waarvan lecture wordt gedaan.
Nadat de heer Cremer hierbij nog de noodige toelichtingen heeft gegeven, ook over de staat van het machine-gebouw, waaruit blijkt, dat toch in elk geval de schoorsteen vernieuwd moet worden, wordt na eenige discussie met algemeene stemmen besloten tot uitvoering van het werk over te gaan en die nadere uitvoering aan 't Bestuur over te laten.
Bij de rondvraag geeft de heer De Jager het bestuur in overweging om beter te schouwen en vooral wat eerder. De heer Lebens wil 't idee De Jager krachtig ondersteunen. Zooals dat tegenwoordig met het schouwen gaat, is het treurig zegt spreker. Hij heeft slooten gezien, waar na de schouwing het riet etc. nog in zat en 't is niet mogelijk, dat het water daar langs kan.
De voorzitter zegt, dat het bestuur met de gegeven wenken rekening zal houden.
De heer Cremer vestigt nog de aandacht op den minder gunstigen toestand van den wardijk(?)


19 Juli 1915

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Besluiten:
Het door 't bestuur hiervoor ontworpen besluit met leeningsplan worden voorgelezen en onveranderd vastgesteld als volgt:
"De Stembevoegde Ingelanden van het waterschap Weerdijk";
Gezien hun besluit van 25 Mei j.l.n. IV tot het verbouwen van het aan het waterschap toebehorend stoomwatergemaal;
Overwegende, dat de kosten deze verbouwing, geraamd op f3000,- niet uit de gewone middelen kunnen worden gekweten;
Gezien de voordracht van 't Bestuur; Gelet op het bepaalde in art. 38 sub b van het Algemeen Reglement voor de waterschappen in deze provincie;
Besluiten:
1. Er zal ten laste van het waterschap woorden aangegaan eeen gedlleening groot Drieduizend gulden volgens bijbehoorend plan van lening en aflossing.
2. Tot vinding van de renten en aflossing dier geldleening worden bij deze aangewezen de gewone inkomsten van het waterschap.


7 Juni 1924

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Benoeming watermolenaar-bode 7 jan. 1924

7 januari 1924 benoeming Adolf Mansen

De naam Mansen is waarschijnlijk verkeerd geschreven. In de Burgelijken Stand staat hij namelijk bekend als Mansens. Ook rijst de vraag of hij op het stoomgemaal heeft gewerkt, daar er een foto van hem en zijn familie is, waar hij voor een molen staat.


9 Juni 1942

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Aan de orde is, het aanstellen van een nieuwe molenaar.
Daar het bestuur algemeen van meening is, dat de beide oudste zoons van den overleden molenaar beiden zeer geschikt zijn, om opvolger van hun Vader te worden, heeft ze hen beiden hier laten komen en besloten ze evenveel kans te geven, door er om te laten raden.

Nadat Hilvert en Karel Doornkamp binnen zijn gekomen, doet de heer Waalkens hen mededeeling van de verschillende formaliteiten, die noodzakelijk gebeuren moeten voor een dergelijke benoeming.
Hieronder valt b.v. een dokters onderzoek op eigen kossten en verschillende andere dingen, die in de notulen van de volgende bestuursvergadering, wanneer de nieuwe molenaar zal worden geïnstalleerd, nauwkeurig zullen worden omschreven.

Daarna deelt de voorzitter hen mede dat het salaris wordt vastgesteld op f220,- (voor meniën der schroeven inbegrepen), terwijl voor vrij licht werk wordt gerekend f35,- en voor vrije woning met gebruik van erf en tuin, tezamen ongeveer groot 28 are, f150,-. zoodat de pensioengrondslag moet worden vastgesteld op f405,-. Moer er inkoopsom worden betaald, dan betaalt de molenaar hiervan de helft, evenals hij de helft van de premie moet betalen. De nieuwe molenaar moet nog heden in functie treden. Beide candidaten gaan hiermede accoord

Daarna wordt de loting verricht door de voorzitter, waaruit blijkt, dat (het lot) als nieuwe molenaar is (heeft) aangewezen de Heer Hilvert Jan Doornkamp, nadat hij vooraf heeft verklaard, niet voor enkele jaren deze functie te zullen vervullen, maar voor langen tijd.

De aanwezigen wenschen den heer Doornkamp geluk met zijn nieuwe betrekking, waarbij de voorzitter er aan toevoegt, dat het bestuur hoopt vele jaren tot volle wederzijdsche tevredenhei met ekaar te zullen samenwerken. Hierna dankt de heer Doornkamp voor de gelukwenschen en twijfelt er van zijn kant niet aan, dat deze samenwerking niet goed zal zijn.


19 Juni 1942

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Aan de orde is alleen de aanstelling van de nieuwe machinist Hilvert Doornkamp, met de vervulling van de verschillende formaliteiten, die hieraan verbonden zijn.

Dokter Aling heeft het geneeskundig onderzoek verricht en heeft een schriftelijke verklaring afgegeven, waaruit blijkt, dat hij geen lichamelijke of geestelijke afwijkingen bij den nieuwe machinist heeft geconstateerd, die hem zouden kunnen hinderen bij de uitoefening van zijn ambt, terwijl hij ook geen afwijkingen heeft gevonden, die zouden wijzen op een vroegen dood.

Verder zijn alle formaliteiten verricht, die vereischt zijn bij de aanstelling van een pensioen gerechtigd ambtenaar en heeft Doornkamp gezworen, zijn plichten nauwgezet te zullen vervullen en die in het bezette Nederlandsche gebied geldende rechten getrouw zal toepassen en naleven, terwijl hij een verklaring heeft afgelegd, dat hij, noch zijn vrouw van Joodschen afkomst is.

Al deze stukken zijn door het bestuur en door Doornkamp getekend in drievoud, terwijl van iedere soort Doornkamp een exemplaar behoudt, een wordt opgezonden naar de Pensioenraad en van ieder berust er een in 't archief, zodat omschrijving in deze notulen verder overbodig is.


11 Juni 1945

Notulen van de Algemeene Vergadering van de Ingelanden van het Waterschap "Weerdijk" gehouden op Maandag 11 Juni 1945 's avonds 7 uur in café Wedda Nieuwolda.

Aanwezig zijn 9 Ingelanden samen kunnende uitbrengen 51 stemmen.

I Opening.
De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen van harte welkom. Het afgelopen jaar en vooral de laatste weken zijn voor ons waterschap een bewogen tijd geweest. Toen de gealliëerde legers ook in onze provincie kwamen, besloot de Duitsche Weermacht zoo nodig de bruggen te Scheveklap en Kopaf te laten springen. Daar wel was te voorzien, dat zulks een verschrikkelijke uitwerking zou geven, besloot uw bestuur om gezien de korte afstand van deze bruggen tot het gemaal een aantal stroopakken aan te brengen, om zoodoende muren, schroefhok, schroeven, kamraderen, vliegwielen en motoren tegen de te verwachten luchtdruk en tegen eventueel hierop neervallende stukken van bruggen en van de weg te beschermen. Toen men dan ook de bruggen eenige dagen later had laten springen, bleek dat deze voorzorgsmaatregel goed was geweest, want behoudens eenige schade aan ramen, goten en het dak, was alless buitengewoon goed intact gebeleven. Helaas echter bleek, dat het ergste nog niet achter de rus was. Nog eenige dagen later kwamen de geallieerde legers te Nieuwolda en begonnen de Duitschers, die zich op de Schevklap hadden genesteld te beschieten met als gevolg, dat op Dinsdag 17 April een voltreffer in de kelder van het woonhuis v.d. Weerdijk kwam, waardoor onze machinist de heer H. Doornkamp direct werd gedood, z'n huishoudster en haar zoontje levensgevaarlijk gewond en ook het jongste zoontje van Doornkamp erg werd gewond. Inmiddels zijn eenige dagen later genoemde huishoudster met haar zoontje overleden. Ook de buren J. Boven en vrouw en kinderen bevonden zich in den keleder en zijn Boven en vrouw tevens verwond en nu nog niet geheel hersteld. Tot overmaat van ramp brandde eenige dagen later het gebouw volledig af en werd het lijk van Doornkamp zoodoende later verkoold teruggevonden. Gedurende de vier jaren dat Doornkamp machinist is geweest, heeft hij zich laten kennen als een uiters betrouwbaar en accuraat beambte en verliest het waterschap in hem veel. Hilvert Doornkamp zal dus bij ons in aangename herinnering blijven....

VI Bespreking Electrisch gemaal

De Voorzitter geeft uitvoerige inlichtingen omtrent de stand van zaken aangaande het gemaal. Het blijkt, dat de toestand nu zoodanig is, dat met medewerking van de firma's Gorter en Eekels de kleine schroef weer kan werken aangedreven door een electro-dorsch motor v.d. firma Eekels
Als tijdelijk machinist is aangesteld de heer Dieterman van Nieuwolda, die z'n functie naar behooren vervult
De Voorzitter vermeldt de verschillende sommen waarvoor het waterschap z'n geboeuwen en toebehooren heeft verzekerd in de Molest Verzekering. Totaal f21.000,-

Tevens vermelde hij de onkosten gemaakt om de zaak voorlopig op gang te krijgen. Die bedragen ongeveer f1000,-
De vermoedelijk kosten van geheel herstel der machines worden door de firma Gorter voor het door haar te leveren gedeelte begroot op f2390,- en door de firma Eekels voor haar gedeelte op f4424,-. Totaal dus f6814,-.
Op de vraag v.d. voorzitter of iemand hieromtrent ook voorstellen heeft, zegt de heer S.A.Sebens dat het hem het beste lijkt het bestuur vrijheid van handelen in deze zaak te geven. De heer S. Jetsema is dezelfde meening toegedaan. Ook de overige aanwezigen kunnen zich hiermede vereenigen. Hiertoe wordt dus besloten

VII Bepaling salaris machinist en vaststelling pensioengrondslag

Op voorstel v.h. Bestuur wordt het salaris vastgesteld op f275,-.
De pensioengrondslag wordt dan als volgt vastgesteld.

Salarisf275,-
Woningf100,-
Tuinf60,-
Vrij lichtf35,-
Samenf460,-
Het schouwen der wateringen zal de machinist 2x 's jaars moeten verrichten voor de som van f725,- te samen. Mochten loonen in de landbouw hooger worden, zoo zal ook dit bedrag procentsgewijze worden verhoogd, mochten ze worden verlaagd dan zal het bedrag eveneens dusdanig worden verlaagd.
Zoolang Hendr. Jager te Kopaf kan en wil zal.....


14 Juni 1945

In de notulen van die datum staat onder andere het volgende:
Aan de orde is de aanstelling van de nieuwe machinist-bode, waarvoor inmiddels uit een tiental sollicitanten is benoemd de heer W. Mansens te Nieuwolda.
Nadat het bestuur nog eenige besprekingen houdt dienaangaande wordt de heer Mansens binnengeroepen.
Hij geeft een schriftelijke verklaring af van dokter Aling, waaruit blijkt, dat M. geen geestelijke of lichamelijke afwijkingen heeft, die hem bij het volvoeren van z'n werkzaamheden kunnen hinderen......